Kategorie
Pomorski Przegląd Gospodarczy

Pomorska innowacyjność 2025 – analiza mocnych i słabych stron

Pobierz PDF

Badania i raport zrealizowano w ramach naboru o objęcie wsparciem z Planu Rozwojowego dotyczącego realizacji projektu w ramach naboru Inwestycji A.3.1.1 pt. „Zbudowanie systemu koordynacji i monitorowania regionalnych działań na rzecz kształcenia zawodowego, szkolnictwa wyższego oraz uczenia się przez całe życie, w tym uczenia się dorosłych” nr umowy o objęcie wsparciem KPO/22/LLL/U/0013. 

zestaw logotypów Krajowego Planu Odbudowy


barometr-analiza mocnych i słabych stronWstęp

Polska wchodzi obecnie w etap drugiej wielkoskalowej transformacji – tym razem o charakterze klimatycznym, technologicznym i kulturowym. Wymaga to zasadniczej zmiany podejścia do modernizacji, której głównym kierunkiem powinno być promowanie innowacyjności oraz przyjęcie bardziej zrównoważonego i efektywnego pod względem zasobów modelu rozwoju. Kluczową siłą napędową tej przemiany mogą okazać się samorządowe regiony, które – podobnie jak podczas przełomu lat 90. – mają potencjał, by odegrać strategiczną rolę w inicjowaniu i synchronizacji działań odpowiadających nowemu paradygmatowi rozwoju. 

Zrozumienie potencjału rozwojowego Pomorza oraz rozpoznanie stojących przed nim barier wymaga jednak określenia punktu wyjścia – czyli ustalenia, na jakim poziomie innowacyjności plasuje się region w porównaniu do innych województw w Polsce. Temu celowi służy niniejsze badanie. Co istotne, zastosowana przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową autorska metodologia badawcza uwzględnia nie tylko wewnętrzne determinanty regionalnej innowacyjności, lecz również szerszy kontekst wyzwań i realiów, w jakich obecnie funkcjonuje Polska oraz cała Europa. 

W ramach tego opracowania innowacyjność regionu rozumiana jest jako zdolność do tworzenia, rozwijania i wdrażania nowych idei, technologii oraz rozwiązań, które prowadzą do postępu gospodarczego, społecznego i technologicznego. Zdolność ta wynika z wielu wzajemnie powiązanych czynników, a te regiony, które oferują ich najbardziej sprzyjające połączenie, należy uznać za liderów innowacyjności. Analiza mocnych i słabych stron Pomorza w zakresie innowacyjności 2025 to badanie uwzględniające zarówno klasyczne determinanty znane z literatury ekonomicznej, jak i nowe czynniki związane z aktualnymi trendami makroekonomicznymi. Szczegółowe omówienie celów badania, jego zakresu i zastosowanych metod znajduje się w rozdziale 3, natomiast rozdział 4 poświęcony jest prezentacji zidentyfikowanych komponentów innowacyjności.  

Wnioski wynikające z badania zostały przedstawione dwutorowo: po pierwsze – w formie analizy cząstkowej (rozdział 5), która umożliwia ocenę pozycji województwa pomorskiego w każdej z analizowanych kategorii; po drugie – w ujęciu syntetycznym (rozdział 6), pozwalającym uchwycić ogólny obraz sytuacji. Ostatni rozdział raportu zawiera analizę porównawczą oraz podsumowanie kluczowych obserwacji badawczych. 


Cały raport w formacie PDF

Kategorie
Pomorski Przegląd Gospodarczy

Atrakcyjność inwestycyjna Pomorza – analiza długookresowych trendów

Pobierz PDF

Badania i raport zrealizowano w ramach naboru o objęcie wsparciem z Planu Rozwojowego dotyczącego realizacji projektu w ramach naboru Inwestycji A.3.1.1 pt. „Zbudowanie systemu koordynacji i monitorowania regionalnych działań na rzecz kształcenia zawodowego, szkolnictwa wyższego oraz uczenia się przez całe życie, w tym uczenia się dorosłych” nr umowy o objęcie wsparciem KPO/22/LLL/U/0013.

zestaw logotypów Krajowego Planu Odbudowy


Analiza długookresowych
trendów w zakresie atrakcyjności
inwestycyjnej PomorzaWstęp

W ostatnich latach krajobraz konkurencyjności inwestycyjnej w Polsce uległ głębokim przeobrażeniom. Zmieniające się warunki gospodarcze, dynamiczny postęp technologiczny oraz rosnące znaczenie trendów środowiskowych sprawiły, że czynniki decydujące o wyborze lokalizacji inwestycji ewoluują w stronę modelu opartego na jakości, innowacyjności i zrównoważonym rozwoju. 

Coraz większe znaczenie ma dostęp do czystej energii, wysoka jakość życia czy też otoczenie sprzyjające kreatywności i współpracy. Inwestorzy, m.in. z sektora przemysłowego oraz nowoczesnych usług, oczekują dziś kompleksowej oferty – łączącej tradycyjne atuty gospodarcze z elementami, które wspierają długofalową stabilność i odporność prowadzonej działalności.

Na ten obraz nakłada się nowa geografia inwestycji w Europie i na świecie. Wzrost znaczenia kryteriów ESG, konieczność ograniczania śladu węglowego oraz presja na skracanie łańcuchów dostaw powodują, że przewaga konkurencyjna nie jest już prostą funkcją niskich kosztów pracy czy bliskości dużych rynków zbytu – coraz częściej decydują o niej czynniki trudniej mierzalne, takie jak klimat inwestycyjny, dostęp do wykwalifikowanej kadry czy możliwość korzystania z energii odnawialnej w stabilnych warunkach regulacyjnych.

Polskie regiony wchodzą w ten etap rozwoju z różnymi punktami startowymi i strategiami. Niektóre koncentrują się na utrzymaniu silnej pozycji w sektorach tradycyjnych, inne intensywnie inwestują w branże przyszłości – od zielonych technologii, przez przemysł 4.0, po wyspecjalizowane usługi biznesowe. W efekcie krajowa mapa atrakcyjności inwestycyjnej staje się coraz bardziej zróżnicowana, a rola poszczególnych województw zmienia się szybciej niż kiedykolwiek wcześniej. Jak w tej dynamicznej rzeczywistości odnajdzie się Pomorze?
Czy wykorzysta swoje atuty – nadmorskie położenie, rozwiniętą infrastrukturę portową, potencjał wytwarzania coraz większej energii odnawialnej i wysoką jakość środowiska – aby przyciągać inwestycje w sektorach przyszłości? Czy będzie w stanie utrzymać przewagę w dostępie do wykwalifikowanych kadr i stać się jednym z liderów europejskiej transformacji gospodarczej?

Szczegółowe omówienie celów badania, jego zakresu i zastosowanych metod znajduje się w rozdziale 3., natomiast rozdział 4. poświęcony jest prezentacji zidentyfikowanych czynników atrakcyjności inwestycyjnej mających obecnie największy wpływ na decyzje o lokalizacji inwestycji rodzimych i tych opartych na kapitale zagranicznym. Wnioski wynikające z badania zostały przedstawione dwutorowo: po pierwsze – w formie analizy cząstkowej (rozdział 5.), umożliwiającej ocenę pozycji województwa pomorskiego w każdej z analizowanych kategorii; po drugie – w ujęciu syntetycznym (rozdział 6.), pozwalającym uchwycić ogólny obraz sytuacji. Ostatni rozdział raportu zawiera analizę porównawczą oraz podsumowanie kluczowych obserwacji badawczych. 


Cały raport w formacie PDF

Kategorie
Pomorski Przegląd Gospodarczy

Puls Gospodarczy Pomorza w I kw. 2025 r.

Pobierz PDF

Badania i raport zrealizowano w ramach naboru o objęcie wsparciem z Planu Rozwojowego dotyczącego realizacji projektu w ramach naboru Inwestycji A.3.1.1 pt. „Zbudowanie systemu koordynacji i monitorowania regionalnych działań na rzecz kształcenia zawodowego, szkolnictwa wyższego oraz uczenia się przez całe życie, w tym uczenia się dorosłych” nr umowy o objęcie wsparciem KPO/22/LLL/U/0013.

zestaw logotypów Krajowego Planu Odbudowy


Najważniejsze wnioski

  • Barometr Koniunktury Pomorza na najniższym poziomie od czasu początków pandemii COVID-19.
  • Złe nastroje reprezentantów pomorskiego przemysłu, pomimo ożywienia sektora w skali kraju (indeks PMI z wartością ponad 50 pkt. po niemal 3 latach).
  • Saldo handlu zagranicznego na plusie po dwóch kwartałach wyników ujemnych.
  • Liderem struktury towarowej pomorskiego eksportu grupa maszyn i urządzeń mechanicznych. Dotychczasowy lider (grupa statków) na 3. miejscu. 
Barometr Koniunktury Pomorza I kwartał 2025


Cały raport w formacie PDF

Kategorie
Pomorski Przegląd Gospodarczy

Pomorskie w globalnym systemie wymiany handlowej

Pobierz PDF

 

Badania i raport zrealizowano w ramach naboru o objęcie wsparciem z Planu Rozwojowego dotyczącego realizacji projektu w ramach naboru Inwestycji A.3.1.1 pt. „Zbudowanie systemu koordynacji i monitorowania regionalnych działań na rzecz kształcenia zawodowego, szkolnictwa wyższego oraz uczenia się przez całe życie, w tym uczenia się dorosłych” nr umowy o objęcie wsparciem KPO/22/LLL/U/0013. 

zestaw logotypów Krajowego Planu Odbudowy


Kluczowe wnioskiStrona tytułowa publikacji POMORSKIE W GLOBALNYM SYSTEMIE czerwiec 2025

W latach 2016–2024 handel zagraniczny Pomorza przeszedł głęboką transformację, której przebieg odzwierciedla zarówno wpływ globalnych wstrząsów, jak i ewolucję regionalnych zdolności rozwojowych. W analizowanym okresie region wykazał się wysoką adaptacyjnością wobec zewnętrznych wyzwań, takich jak pandemia COVID-19, agresja Rosji na Ukrainę oraz brexit, przy jednoczesnym umacnianiu strukturalnych fundamentów własnej gospodarki eksportowej. 

Kryzysy zewnętrzne były głównym katalizatorem zmian kierunków handlu i struktury towarowej. Szczególnie widoczna była transformacja geopolityczna w obszarze importu paliw – miejsce dominującej dotąd Rosji zajęły w głównej mierze Arabia Saudyjska oraz Norwegia. Udział Rosji w imporcie paliw spadł z ponad 70 proc. w 2016 roku do zaledwie 1,8 proc. w 2024, podczas gdy Arabia Saudyjska i Norwegia osiągnęły odpowiednio 43,9 proc. i 32,1 proc. udziału w tej kategorii. Był to jeden z najbardziej wyrazistych przykładów reorganizacji łańcuchów dostaw w odpowiedzi na zmianę otoczenia międzynarodowego. 

Mimo dominującej roli wydarzeń globalnych, coraz większe znaczenie w przemianach handlu zagranicznego Pomorza odgrywały procesy wewnętrzne. Struktura regionalnej produkcji i eksportu ulegała systematycznemu przekształceniu – w kierunku większej złożoności, przetworzenia i elastyczności. Przykładem może być wzrost udziału kategorii „pozostałe” w eksporcie – z 34,7 proc. w 2016 roku do aż 51,8 proc. w 2024 – świadczący o rosnącej różnorodności i specjalizacji oferty eksportowej regionu. 

Równolegle rosło znaczenie eksportu odzieży, produktów rolno-spożywczych, tworzyw sztucznych i zaawansowanych komponentów przemysłowych.  
Pomorze wypracowało podwójny model geograficzny wymiany handlowej. Z jednej strony utrwalono nadwyżkę handlową w relacjach z Unią Europejską (UE) – saldo handlowe z UE było dodatnie we wszystkich latach i od 2021 roku regularnie przekraczało 5 mld euro. Z drugiej strony rozwijano nowe kierunki handlu pozaeuropejskiego – szczególne znaczenie zyskały Ukraina (wzrost udziału w eksporcie z 1 proc. do 4 proc.) oraz państwa bałtyckie (ponad 3 proc. udziału w eksporcie). Dodatkowo udział Niemiec – choć nadal wysoki – spadł z 22,1 proc. (2020) do 19,8 proc. (2024), a większe znaczenie zyskały inne rynki, jak Francja czy USA. W imporcie obserwowano jeszcze dalej idącą dywersyfikację – udział UE w pomorskim imporcie wyniósł w 2024 roku jedynie 27,6 proc., a głównymi dostawcami stały się państwa azjatyckie i Bliskiego Wschodu. 

Pomorski model handlu zagranicznego odznacza się postępującą dywersyfikacją – zarówno pod względem partnerów, jak i struktury towarowej. Import Gdzie jesteśmy? Co się zmieniło? Dokąd zmierzamy? 5 towarów przemysłowych i konsumpcyjnych z Chin, Bangladeszu i Arabii Saudyjskiej uległ istotnemu rozproszeniu, a eksport coraz częściej kierowany był na rynki o wyższej wartości dodanej. Eksport statków – dotąd główny filar – zmniejszył swój udział z 22 proc. (2016) do 10,9 proc. (2024), co odzwierciedla zmianę modelu produkcji regionalnej. Jednocześnie wzrosła rola eksportu wysoko przetworzonych towarów – takich jak odzież (m.in. dzięki rozwojowi Grupy LPP), meble, zboża czy przetwory rybne. 

W strukturze towarowej coraz wyraźniej widać przewagę produktów gotowych i przemysłowych nad surowcami. W eksporcie dominować zaczęły branże technologiczne i konsumenckie – maszyny i urządzenia elektryczne, wyroby z żeliwa i stali, artykuły odzieżowe, a także meble. W 2024 roku eksport zbóż oraz tworzyw sztucznych należał do najbardziej dynamicznie rosnących kategorii, co świadczy o zmianie specjalizacji eksportowej regionu. Równocześnie po stronie importu rosło znaczenie produktów o charakterze komplementarnym – od tekstyliów po komponenty maszynowe. 


Cały raport w formacie PDF

Kategorie
Pomorski Przegląd Gospodarczy

Puls Gospodarczy Pomorza w 2024 r.

Pobierz PDF

Badania i raport zrealizowano w ramach naboru o objęcie wsparciem z Planu Rozwojowego dotyczącego realizacji projektu w ramach naboru Inwestycji A.3.1.1 pt. „Zbudowanie systemu koordynacji i monitorowania regionalnych działań na rzecz kształcenia zawodowego, szkolnictwa wyższego oraz uczenia się przez całe życie, w tym uczenia się dorosłych” nr umowy o objęcie wsparciem KPO/22/LLL/U/0013. 

zestaw logotypów Krajowego Planu Odbudowy


Najważniejsze wnioski

  • Barometr Koniunktury Pomorza czwarty rok z rzędu na plusie – przeciętna wartość wyniosła 1,1 pkt., sygnalizując umiarkowaną poprawę nastrojów przedsiębiorców i stopniową stabilizację po okresach kryzysów zewnętrznych. 
  • Saldo handlu zagranicznego pozostaje dodatnie, ale spadło o ponad 800 mln euro rok do roku, głównie wskutek spadku eksportu i jednoczesnego wzrostu importu. 
  • Stabilny poziom bezrobocia w województwie pomorskim (4,6 proc.), poniżej średniej krajowej (5,0 proc.), z utrzymującym się wyraźnym zróżnicowaniem sytuacji między Trójmiastem a powiatami peryferyjnymi. 
  • Lider pomorskiego eksportu – grupa statków, łodzi i konstrukcji pływających, która umocniła swoją pozycję, wyprzedzając maszyny elektryczne i reaktory. 

Barometr Koniunktury Pomorza 2024


Cały raport w formacie PDF

Kategorie
Pomorski Przegląd Gospodarczy

Puls Gospodarczy Pomorza w IV kw. 2024 r.

Pobierz PDF

Badania i raport zrealizowano w ramach naboru o objęcie wsparciem z Planu Rozwojowego dotyczącego realizacji projektu w ramach naboru Inwestycji A.3.1.1 pt. „Zbudowanie systemu koordynacji i monitorowania regionalnych działań na rzecz kształcenia zawodowego, szkolnictwa wyższego oraz uczenia się przez całe życie, w tym uczenia się dorosłych” nr umowy o objęcie wsparciem KPO/22/LLL/U/0013.

zestaw logotypów Krajowego Planu Odbudowy


Najważniejsze wnioski

  • Barometr Koniunktury Pomorza trzeci kwartał z rzędu na plusie.
  • Minimalny, sezonowy wzrost stopy bezrobocia – zarówno w województwie pomorskim, jak i w skali Polski ogółem.
  • Saldo handlu zagranicznego na minimalnym minusie.
  • Liderem struktury towarowej pomorskiego eksportu po raz drugi z rzędu grupa statków, łodzi i konstrukcji pływających.

Barometr Koniunktury Pomorza IV kwartał


Cały raport w formacie PDF

Skip to content