Majewska-Gałęziak Alicja

O autorze:

Województwo pomorskie od lat buduje swój wizerunek regionu o dużym potencjale, sprawnie wykorzystującego instrumenty rozwoju gospodarczego i społecznego, otwartego i solidnego partnera we współpracy międzynarodowej. Dobrym przykładem efektywnej realizacji tej strategii jest reprezentacja interesów województwa w Brukseli. Mieszczące się w sercu dzielnicy europejskiej Biuro Regionalne Województwa Pomorskiego uzyskało w ciągu ostatnich lat renomę jednego z najbardziej dynamicznych spośród ok. 280 przedstawicielstw regionalnych z całej Europy. Sprawna działalność kluczem do sukcesu Biuro działa w ramach partnerstwa regionalnego – Stowarzyszenia „Pomorskie w Unii Europejskiej”, którego celem jest budowanie podstaw dla efektywnego rozwoju województwa. Członkami Stowarzyszenia są samorządy wszystkich szczebli, uczelnie wyższe i instytucje działające na rzecz rozwoju regionu, takie jak Agencja Rozwoju Pomorza, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Regionalne Centrum Informacji i Wspierania Organizacji Pozarządowych. Inicjatorem powstania Stowarzyszenia i jego przewodniczącym jest marszałek województwa pomorskiego, Jan Kozłowski. Stowarzyszenie stanowi forum, na którym dyskutowane są kierunki rozwoju naszego regionu, w szczególności na podstawie instrumentów wspólnotowych. Partnerstwo jest otwarte i przyjmuje nowych członków, pragnących aktywnie włączyć się w jego działalność. Efektywność działań biura regionalnego w znacznym stopniu zależy od ich umiejętnego osadzenia w nurcie dyskusji toczących się w Unii Europejskiej i wykorzystania dostępnych instrumentów wpływania na kształt polityk i regulacji wspólnotowych. Wieloletnia i stabilna obecność Pomorskiego w Brukseli skutkuje nie tylko wiedzą na temat mechanizmów funkcjonujących w UE, ale także praktycznymi umiejętnościami poruszania się w tym dość złożonym systemie. Zapewnia to również rozległą sieć kontaktów, pozwalających na szybkie znajdowanie i przekazywanie informacji, wymianę opinii oraz pozyskiwanie wsparcia w zakresie rzecznictwa interesów regionu. Województwo pomorskie bardzo dobrze wykorzystuje zinstytucjonalizowane formy dialogu z Komisją Europejską i innymi instytucjami UE, takie jak konsultacje publiczne, tzw. dialog systematyczny czy debaty europejskie dotyczące kluczowych polityk. W tym celu współpracuje z korporacjami samorządowymi, a zwłaszcza Związkiem Województw RP oraz polską delegacją do Komitetu Regionów. Odgrywając wiodącą rolę w przygotowaniu projektów stanowisk tych ciał w ważnych dla Pomorskiego kwestiach europejskich, województwo zwiększa własną siłę oddziaływania, działając jednocześnie na rzecz innych polskich samorządów wszędzie tam, gdzie nasze interesy są zbieżne.

W obliczu rozmaitych barier prawnych, formalnych i finansowych, które napotykają polskie województwa, brakuje czasu na refleksję, że prawdopodobnie właśnie teraz mamy do czynienia z najbardziej komfortową sytuacją finansową.

Bariery i wyzwania Pod wieloma względami województwo pomorskie doskonale radzi sobie w działaniach na rzecz swoich strategicznych celów na forum Unii Europejskiej, niemniej jednak wciąż zmaga się z wyzwaniami. Pośród nich warto wskazać konieczność dostosowania się do cyklu planowania w Unii Europejskiej. Ogrom zadań samorządów i codzienne trudności w ich realizacji sprawiają, że trudno im o dystans i koncentrację na długofalowych celach strategicznych. Tymczasem, choć rok 2013 wydaje się odległy, już od kilkunastu miesięcy trwa batalia o to, jak będzie wyglądała polityka spójności w następnej perspektywie finansowej. W obliczu rozmaitych barier prawnych, formalnych i finansowych, które napotykają polskie województwa, wdrażając programy operacyjne, brakuje czasu na refleksję, że prawdopodobnie właśnie teraz mamy do czynienia z najbardziej komfortową sytuacją - musimy bowiem „tylko” spełnić ustalone wcześniej warunki, aby sięgnąć po przeznaczone dla nas pieniądze. W konsekwencji, polskie samorządy przywiązują zbyt małą wagę do zaangażowania wszystkich sił do walki o to, aby przyszła perspektywa finansowa oparta była na zasadzie solidarności, aby Polska otrzymała szansę rozwoju umożliwiającego naszym regionom konkurowanie na rynkach europejskich i światowych.

Wyzwanie stanowi nie tylko doprowadzenie do przyjęcia spójnego stanowiska polskich województw, ale także przekonanie do naszych racji innych krajów członkowskich i instytucji europejskich.

Województwo pomorskie zainicjowało proces przyjęcia przez Związek Województw RP wspólnego stanowiska w ramach konsultacji na temat przyszłości polityki spójności, ogłoszonych przez Komisję Europejską w ubiegłym roku. Kilka tygodni temu, wraz z ogłoszeniem Zielonej Księgi na temat spójności terytorialnej, rozpoczęła się kolejna runda konsultacji. Prawdziwe wyzwanie stanowi nie tylko doprowadzenie do przyjęcia spójnego stanowiska polskich województw, ale także przekonanie do naszych racji innych krajów członkowskich i instytucji europejskich. Polskie województwa potencjalnie mogą być największym beneficjentem polityki spójności po roku 2013. Spór o to, czy tak się stanie, toczy się już dziś i to dziś polskie regiony muszą z całym przekonaniem walczyć o swoje przyszłe interesy. Przykład idzie z… Pomorskiego Co pozytywnie wyróżnia województwo pomorskie pośród innych regionów europejskich? Jakimi doświadczeniami możemy się podzielić, jakie rozwiązania i modele promować? Na pewno wart upowszechniania jest model partnerstwa regionalnego, zaangażowanie różnych partnerów w wypracowywanie kierunków rozwoju regionu, budowanie forum, na którym można się wzajemnie przekonywać do nowatorskich rozwiązań i lepiej oceniać zasoby, instrumenty oraz identyfikować obszary trudności. Dobrą podstawą do wypracowania takiego modelu były długoletnie doświadczenia województwa pomorskiego w efektywnym budowaniu współpracy pomiędzy sektorem publicznym a organizacjami pozarządowymi, a także pomiędzy samorządami różnych szczebli. Na upowszechnienie zasługuje też pomysł oparcia na partnerstwie regionalnym rzecznictwa interesów województwa w Unii Europejskiej. Model ten, który zaowocował efektywną działalnością Biura Regionalnego Województwa Pomorskiego w Brukseli i jego bardzo wysoką pozycją na tle europejskich przedstawicielstw regionalnych, może być szczególnie interesujący dla regionów z nowych państw członkowskich i krajów kandydackich. Ważnym wkładem naszego województwa w działania na rzecz interesów polskich samorządów jest przyjmowanie wiodącej roli we włączaniu się w europejskie procesy konsultacyjne i debaty. Przykładem może być wspomniana już inicjatywa w sprawie wspólnego stanowiska w ramach konsultacji na temat przyszłości polityki spójności. Województwo pomorskie ma wiele do zaoferowania swoim partnerom w Unii Europejskiej. Jest aktywnym uczestnikiem prac nad strategicznymi europejskimi projektami, takimi jak strategia dla Morza Bałtyckiego, proces lizboński, monitoring subsydiarności. Do współpracy na szczeblu europejskim wnosi otwartość, dynamikę rozwoju gospodarczego i społecznego, gotowość uczenia się i wprowadzania zmian, a także dobrą znajomość procesów i procedur wspólnotowych. Połączenie efektywnego wykorzystania dostępnych dziś instrumentów ze strategicznym, długofalowym działaniem na rzecz przyszłych możliwości, a także uwzględnianie procesów globalnych dają szanse na to, aby województwo pomorskie szybko stało się jednym z ważniejszych regionów europejskich. Biuro Regionalne Województwa Pomorskiego w Brukseli jest punktem kontaktowym pomiędzy instytucjami i organizacjami z województwa pomorskiego a instytucjami europejskimi i innymi reprezentacjami w Brukseli. Ważną częścią aktywności biura są działania informacyjne. Biuro pozyskuje, opracowuje i kieruje do zainteresowanych podmiotów informacje na temat kierunków rozwoju polityk europejskich, dostępnych instrumentów finansowych, planowanych inicjatyw i regulacji wspólnotowych. Jest też rzecznikiem interesów województwa pomorskiego w odniesieniu do priorytetowych dla nas polityk i regulacji wspólnotowych. Ponadto organizuje przedsięwzięcia o charakterze promocyjnym, takie jak wystawy oraz prezentacje projektów, a także uczestniczy w targach i forach tematycznych organizowanych w Brukseli. Ważną częścią działalności biura jest wspieranie rozwoju kadr samorządowych. W tym celu organizuje tematyczne wizyty studyjne dla ekspertów z naszego województwa, podczas których przedstawiciele regionu spotykają się z członkami Komisji Europejskiej odpowiedzialnymi za poszczególne programy i inicjatywy, a także z przedstawicielami innych instytucji europejskich i organizacji międzynarodowych. Umożliwia to uzyskanie szczegółowych informacji, nawiązanie bezpośrednich kontaktów z urzędnikami europejskimi, a także przekazanie im informacji o potrzebach, opiniach i obszarach trudności. Więcej informacji na temat działalności biura można znaleźć na stronie www.pomorskie-eu.pl.